-
Afsluitdijk 1940
0In mei 1940 voerde Nederland een wanhopige strijd tegen de Duitse overvaller. Dramatische hoogtepunten waren onder meer de gevechten in de Grebbelinie, in Rotterdam en de strijd tegen luchtlandingstroepen in het hart van het land. In het noorden hadden Hitlers troepen de Friese kust bezet. Na een voorafgaande verkenning begonnen ze een aanval over de Afsluitdijk; een aanval die echter grondig werd afgeslagen.
-
Aggression under the Guise of Liberation
0With the Soviet invasion of Poland on 17 September 1939, a secret and extraordinary pact came into effect. Two opposing ideologies, National Socialism and Communism, joined forces to wipe the hated Poland off the map. Even plans for a sub-Poland were eventually dismissed. This co-operation had earlier historical roots, but was also born out of practical necessity. Besides the origins of cooperation, we will reflect on the practical implementation of this pact. Europe’s two largest armies fought the same opponent from opposite directions. With ideological diversity, conflicts and accidents lurked. Caution was imperative. Curiosity was there too; about each other’s weapons systems, each other’s armies and officers, and about the ‘Jewish’ political commissioners. Fear of friendly fire played a role a well, because accidents happen, and indeed things went wrong in several places.
-
Agressie onder het mom van bevrijding
0Met de Sovjetinvasie van Polen op 17 september 1939, werd een geheim pact openbaar. Twee ideologieën, het nationaalsocialisme en het communisme, bundelden hun krachten om het gehate Polen van de kaart te vegen. Deze samenwerking had historische wortels, maar was ook geboren uit uit praktische noodzaak. Naast de oorsprong van de samenwerking staan we in dit boek stil bij de praktische uitvoering van dit pact.
-
Albert Konrad Gemmeker Commandant van Westerbork
0In 1951 kwam Albert Konrad Gemmeker op vrije voeten. Hij was voormalig commandant van ‘Judendurchgangslager’ Westerbork. Zijn rechters hadden hem tien jaar opgelegd met aftrek van drieënhalf jaar voorarrest, maar met de troonsbestijging van Juliana werd hem gratie verleend. Daardoor heeft Gemmeker uiteindelijk een opvallend lage straf uitgezeten en verdween deze omstreden man uit onze vaderlandse geschiedenis.
Maar het verleden knaagde…
-
Amsterdam en de Eerste Wereldoorlog
0Langzaam groeit in Nederland het besef dat de Eerste Wereldoorlog toch echt niet ongemerkt aan ons is voorbij gegaan.
Militair gezien wel, gelukkig. Maar sociaal gezien heeft deze oorlog haar sporen wel degelijk nagelaten. Vier jaar lang 200.000 mannen gemobiliseerd en ver van huis en haard. Een miljoen Belgische vluchtelingen naar ons land, op een eigen bevolking van destijds 6 miljoen. Duizenden geïnterneerde buitenlandse militairen. Distributie van levensmiddelen. Sociale onrust.
Amsterdam is al eeuwen lang hèt centrum van ons land. Daar gebeurt het, daar komt alles samen. En dat geldt ook voor de impact die de Eerste Wereldoorlog op ons neutrale Nederland had.
-
Anatomie van een vervalsing
0De protocollen van de wijzen van Sion behoort tot de zwartse geschriften van de wereld. In deze tsaristische verval-
sing wordt gesproken van een joods complot tegen de wereld. Uit dit lugubere boek-
werk werd later rijkelijk geciteerd door Adolf Hitler en Alfred Rosenberg. Het vormde de geestelijke munitie voor het Derde Rijk. Het werd door de tsaar gebruikt -
André Grétry
0Te voet trok hij van Luik naar Rome, op de terugweg in Genève leerde hij Voltaire en Rousseau kennen. Hij zou de ideeën van laatstgenoemde tot zijn laatste snik verdedigen en zelfs na diens dood zijn landgoed opkopen. Het verlies van zijn drie dochters maakte van de componist Grétry een filosoof.
Ooit bevriend met Marie-Antoinette, ging hij niet zoals zo velen op de loop voor de Jacobijnen, hij bleef zelfs opera’s componeren die de nieuwe ideeën uitdroegen. Werken als Peter de Grote en Willem Tell droegen een politieke filosofie uit op een moment dat de guillotine zijn schaduw vooruit wierp. Zelfs toen volkse en elitaire republikeinen als Danton en Robespierre elkaar naar het leven stonden, zweeg hij niet.
-
Andreas Schmidt
0Met de benoeming van de Saks Andreas Schmidt tot Volksgruppenführer begon in 1940 in Roemeens-Duitse kringen een proces van nazificatie. In dit boek legt Feiko Postma uit dat de Roemeense Duitsers zich vanaf 1871 al meer en meer identificeerden met het voormalige Duitse moederland. De auteur beschrijft hoe er vanaf de jaren twintig raakvlakken waren tussen de Roemeense culturele opvattingen en die van de Nazi’s.
Niet alle Roemeense Duitsers stonden achter Schmidt. In deze bundel wordt echter wel duidelijk dat grote groepen hem en Adolf Hitler uiteindelijk volgden. Centraal in de bundel staat het contrast tussen Schmidts openlijk beleden doelstellingen en diens werkelijke ambities. In een afsluitend hoofdstuk behandelt Postma het gevolg van de communistische machtsovername in Roemenië voor de positie van de toen al 800 jaar oude Roemeens-Duitse minderheid.
-
Anna’s Ogen
0Na de bekende Oolde-trilogie (Oolde, mijn Oolde, Weg van Oolde en Een nieuw Oolde) besloot de redactie een aanvullend deel met werk van meester H.W. Heuvel (1864-1926) samen te stellen. In de hoofdstukken 4 t/m 8 is de hoofdpersoon een piepjonge, nog ongetrouwde onderwijzer, die in de schoolvakantie op uitnodiging een bezoek brengt aan een oude vriend van zijn grootvader. In alle vijf verhalen komt een jonge vrouw voor, Anna geheten, en van vier van die vrouwen is de hoofdpersoon zeer gecharmeerd, vooral vanwege haar ogen. De verhalen werpen een bijzonder licht op de jonge, idealistische Heuvel!
Veel hoofdstukken in deze nieuwe bundel gaan over een persoon (zoals 14: ‘Rudy in sprookjesland’, over een Oostenrijks ‘hongerkind’), een plaatselijke bekendheid (9: ‘De oude Vinke’; 15: ‘Een plattelandsdominee’; 16: ‘Gerhard Martens’), soms verre bekendheden (6: ‘Meester Baneman’), soms anonieme figuren al of niet van een pseudoniem voorzien (8: de meester van Nieuwebrug bij Ommen; 10: de oude heer op de Esschenhof; 11: de oude heer van ’t Bielder; 17: de koster van Geesteren). Ook in deze verhalen valt het licht indirect vaak nog het meest op meester Heuvel zelf.
-
Armoede in Nederland
0Naar schatting worstelen twee miljoen Nederlanders met armoede. Dit werk brengt de situatie rondom die armoede in Nederland zo compleet mogelijk in beeld.
Samen met geïnterviewden en gastschrijvers wordt gezocht naar oorzaken en oplossingen, omdat armoede, zoals het vroeger was, nooit meer mag gebeuren. En om te zorgen dat de armoede-van-nu wordt gestopt. Alle partijen die met armoede en schulden te maken hebben komen aan het woord.
-
Arnswalde
0Begin februari 1945 werd de Pommerse stad Arnswalde, nu Choszczno in Polen, door eenheden van het Rode Leger omsingeld. Ondanks zware beschietingen en de aanwezigheid van duizenden burgers en gewonden, weigerde het garnizoen zich over te geven. Op 15 februari 1945 ging het Duitse winteroffensief Sonnenwende van start
-
Aspekt Tweede Wereldoorlog – Russische invasies: Stalin, Finland, Polen, Operatie ‘Barbarossa’ en spionage
0De Sovjet-Unie was naast een politiek revolutionaire kracht ook een militaire macht van wereldrang. De communistische ideologie werd daar waar nodig op de punt van het bajonet ingevoerd. In deze themabundel van ATW staan we stil bij Sovjetinvasies en andere operaties waarmee Moskou de greep op de wereld probeerde te vergroten. Diverse auteurs brengen specifieke historische kwesties voor het voetlicht.