Beschrijving
Als een gevierd kunstenaar zelfmoord pleegt, blijft zijn vrouw Cleo ontroostbaar achter. Dit proces wordt nog verergerd doordat er plotseling vervalsingen van zijn werk op de markt komen.
Samen met haar galeriehouder doet ze aangifte op het politiebureau in Maastricht. Helaas wordt de zaak niet erg serieus genomen en keren ze onverrichter zake weer terug bij de galerie. Als er na drie maanden nog niets is gebeurd, gaat Cleo zelf op pad om de vervalser op te sporen. Dit heeft echter grote gevolgen en hiermee riskeert zij haar leven. Wat voor haar als een missie begon, eindigt in een groot drama.
Bert van Galen –
Eugenie gaat oplichters in kunstwereld lesje leren
Schrijfster Eugenie Brands heeft overtuigend toegeslagen. Met haar nieuwe roman ‘De Vervalser’ maakt ze bondig duidelijk hoe schadelijk en crimineel, het is als de kunstwereld niet volop bezig is om vervalsers en vervalsingen hard aan te pakken.
Ze is ervan overtuigd dat de bestrijding hiervan te weinig serieus wordt genomen. Na het lezen van haar roman is de lezer in ieder geval er zich van bewust dat de wereld van vervalsers nu niet en zeker ook later niet, enige kans mag krijgen om zich te presenteren. De kunst is te mooi om dit vergif nog langer te moeten accepteren .
Tv persoonlijkheid Ivo Niehe maakte twee jaar terug een grote fout door kunstvervalser Geert Jan Jansen een podium te geven. De bewering dat deze man een sluwe oplichter is, is een serieuze beschuldiging die onderbouwd kan worden met feiten.
Niehe ging hier echter niet in mee. De vervalser werd voorgesteld als een moderne Robin Hood, die de politie en kunstwereld op waardige wijze in de maling nam. De anders zo goedmoedige dochter van de wereldberoemde schilder Eugene Brands keek met verbazing en raakte oprecht geschokt door de uitzending die ze zag. ’’Zeker als iemand als Niehe, bekend van het TV Show-format waarin vaak heldenverhalen verteld worden, een uitzending aan een persoon wijdt, dan wordt die persoon automatisch op een voetstuk gezet. Maar dat is deze keer absoluut onterecht.’’
In de uitzending (voor het eerst uitgezonden in 2023, en later nog twee keer herhaald bij de landelijke omroep) portretteerde Niehe oplichter Jansen als een soort “Indiana Jones van de kunstwereld”, die wereldwijd geroemde successen boekt met het opsporen van gestolen kunst. Brands besloot om haar ongenoegen te doen spreken via een uitstekend geschreven roman.
Het verhaal boeit vanaf de eerste tot laatste pagina
‘Als een gevierd kunstenaar zelfmoord pleegt, blijft zijn vrouw Cleo ontroostbaar achter. Dit proces wordt nog verergerd doordat er plotseling vervalsingen van zijn werk op de markt komen. Samen met haar galeriehouder doet ze aangifte op het politiebureau. Helaas zoals in de praktijk ook vaker voorkomt, wordt de zaak niet al te serieus genomen, en keren ze onverrichter zake weer terug naar de galerie. Als ze merkt dat er na enkele maanden nog geen enkele actie is ondernomen gaat Cleo zelf op pad om de vervalser op te sporen. Dit heeft echter grote gevolgen en hiermee zet ze haar leven op het spel. Wat voor haar als een missie begon, zal eindigen in een groot drama. Brands heeft zichzelf literair nog meer op de kaart gezet dan al het geval was.
Wat kan je doen tegen oplichters in de kunst:
In Europa bestaat er een combinatie van nationale wetten, EU-regels en internationale samenwerking om kunstvervalsers aan te pakken — maar het systeem is versnipperd en heeft zwakke plekken. Toch zijn er wel degelijk middelen en routes om actie te ondernemen tegen kunstvervalsing, zowel strafrechtelijk als civielrechtelijk. Met deze roman maakt Brands het grote publiek bewust van een vermist kunstwerk. Er komt druk op de dieven of geheime bezitters .
Wat kan je als burger doen als je te maken krijgt met vervalsingen. Kunstvervalsing is een hardnekkig probleem dat al eeuwen bestaat, en het blijft een serieuze bedreiging voor de kunstwereld. Wat je eraan kunt doen, hangt af of je verzamelaar, galeriehouder, museumdirecteur, kunstenaar of particulier bent.
• Vraag altijd naar de herkomst (provenance) van het kunstwerk: wie heeft het gehad, wanneer, via welke verkoop?
• Laat kunstwerken authenticeren door erkende experts of instellingen (bijvoorbeeld erkende keuringscommissies, foundations, of het RKD in Nederland).
• Gebruik wetenschappelijke methodes zoals:
o Radiologisch onderzoek
o Pigmentanalyse
o Koolstofdatering
o Digitale vergelijkingssoftware
In deze tijd zijn er ook technologische hulpmiddelen
• Blockchain-certificaten: Digitale echtheidsbewijzen die niet gemanipuleerd kunnen worden.
• DNA-markering op kunstwerken (soms gebruikt bij moderne werken).
• Kunstregistratiesystemen zoals Art Loss Register, dat ook helpt bij opsporing van gestolen en vervalste kunst.
________________________________________
Juridische mogelijkheden:
• Civiele zaak: je kunt de verkoper aanklagen voor fraude of misleiding (schending van dwaling of kooprecht).
• Strafrechtelijke zaak: als je kunt aantonen dat iemand opzettelijk heeft vervalst of bedrog heeft gepleegd.
• Terugvordering van betaalde bedragen of schadeloosstelling.
• Galeries en musea kunnen transparanter zijn over herkomst en onderzoeken standaard laten doen.
• Opleiding en bewustwording voor kunstkopers en verzamelaars is cruciaal.
• Verzekeraars kunnen strengere eisen stellen aan authenticatie voordat ze een werk dekken.
• Media kunnen helpen door aandacht te besteden aan bekende vervalsingszaken (zoals Han van Meegeren, Wolfgang Beltracchi).
________________________________________
Als schrijfster Eugenie Brands in haar roman De vervalser een pleidooi houdt voor Europese actie tegen kunstvervalsers, dan raakt ze een essentieel en actueel punt. Kunstvervalsing is geen lokaal probleem meer — het is een grensoverschrijdend misdrijf dat miljoenen kost, het publieke vertrouwen schaadt, en het erfgoed ondermijnt. Een sterk Europees antwoord is dus niet alleen wenselijk, maar ook nodig. Als Brands dit soort voorstellen in interviews of publieke optredens verder uitdraagt, dan kan haar roman zelfs uitgroeien tot een belangrijk maatschappelijk wapen tegen kunstvervalsing