Operatie ‘sneeuwvlok’

Beschrijving

Operatie ‘sneeuwvlok’ was de codenaam voor de Duitse razzia van 21 november 1944 in Den Haag. Na Rotterdam was de residentiestad als tweede grote stad in het westan aan de beurt om beroofd te worden van haar mannen van zeventien tot veertig jaar.

Veel opgepakten werden per kolenschuit vervoerd; een zware en lange tocht vol ontberingen. Via Kampen reisden ze door naar plaatsen in het oosten van Nederland, of verdwenen ze rechtstreeks de Duitse grens over, met onbekende bestemming. Weken, maar vaker nog maanden, verbleven ze in kampen. Daar leden ze honger, maakten bombardementen mee en zaten al snel onder de luizen, die een verschrikkelijke jeuk veroorzaakten. Een groot deel van de Hagenaars belandde in het beruchte kamp Rees, waar tussen december 1944 en eind maart 1945 een op de tien Nederlandse kampbewoners, driehonderd mannen, om het leven kwam.

In Operatie ‘sneeuwvlok’ beschrijft Reinold Vugs wat de mannen uit Den Haag moesten doorstaan, onzeker over hun eigen lot en dat van de achterblijvers. De Haagse oorlogsjaren, de razzia’s elders, de mannenroof in Den Haag, de barre tocht naar het oosten, het verblijf in de kampen en de ontvangst na de bevrijding. Aan de hand van archiefmateriaal en indringende gesprekken met mannen die het hebben meegemaakt en kunnen navertellen, wordt de geschiedenis van de Haagse razzia tot leven gewekt. De auteur J.J. Voskuil, van wiens nog ongepubliceerde dagboekfragmenten Vugs gebruik mocht maken, noteerde toen hij achttienjarige thuis onder de grond ondergedoken zat: ‘Om de tijd te doden losten we in het donker wiskundesommen op, gingen pissen in het hoekje dat daarvoor bestemd was en wachtten.’

‘Ze hebben ons onze jeugd afgenomen,’ is de hartenkreet die vaak klonk tijdens de vele gesprekken. Met dit boek wordt een stukje van hun geschiedenis aan deze mannen teruggegeven.

Foto omslag: © Ed van Wijk/Nederlands fotomuseum

Auteur: R. Vugs