Nederland is hoofdzakelijk geen democratie, maar een particratie: niet burgers, maar de partijen hebben het laatste woord in de besluitvorming. Onze partijen, midden 19e eeuw nog taboe verklaard, hebben zich opgewerkt tot de allesbepalende spelers in de machtspolitieke realiteit van vandaag. De particratie van binnenuit omvormen tot een democratie, zoals D66 ooit poogde te doen, is echter vrijwel onmogelijk: alsof men een rijdende auto probeert te repareren. Toch is het nu tijd dat de verstrekkende macht der partijen wordt ingeperkt. De burger, mondiger dan ooit, zal haar macht op de partijen zélf moeten veroveren.