Met ‘Een stad van woorden’ heeft Noud Bles een imposant boek geschreven. Het verhaal is zeer actueel en origineel van opzet. Dertien architecten komen in opdracht van het ministerie van Binnenlandse zaken in het geheim bij elkaar op het voormalig kazerneterrein ‘De Wittenberg’ op de Veluwe. De opdracht aan hen luidt: ontwerp een nieuwe hoofdstad, welke de huidige hoofdstad kan vervangen, wanneer door verhoging van de zeespiegel het westen van Nederland onder water komt te staan.
Tijdens de bijeenkomst breekt het coronavirus uit en gaat Nederland op slot. De architecten zijn hierdoor genoodzaakt voor langere tijd op het terrein te verblijven. Een mooie afgebakende setting voor het tonen van de onderlinge verhoudingen en de ontwikkeling van het project.
Over de auteur
Noud Bles is geboren in 1945 in Vinkeveen. Hij publiceerde zeven romans, verschillende verhalenbundels, drie gedichtenbundels en losse bijdragen in kranten, bloemlezingen en tijdschriften. In het voorjaar van 2023 is zijn gedichtenbundel ‘Wij leven’ verschenen, welke 60 jaar dichterschap markeert. Een stad van woorden is zijn achtste roman.
Bles is lid van het kunstcollectief Gelderse Poort. Hij draagt de literatuur een warm hart toe en organiseert graag literaire activiteiten.
Door de ogen van Johan
Bles heeft er voor gekozen om de gebeurtenissen op De Wittenberg aan de lezer te laten bezien door de ogen Johan Dorenbosch, een van de geselecteerde architecten. Dat is een goede vondst, want hierdoor krijg je de kans om dicht bij de mensen te komen en mee te voelen met wat er allemaal speelt.
Johan heeft vroeger zijn dienstplicht als verbindingsofficier uitgezeten op De Wittenberg. Hij worstelt met zijn eigen rol als architect, zijn rol als partner van de doortastende longarts Willemijn en met de rol die hij destijds binnen het leger had. Hij denkt, ziet, observeert en laat de lezer meekijken in zijn ziel.
De ideale stad
Onder leiding van directeur- generaal Paul van het ministerie en overste Arjan van defensie gaan de architecten aan de slag in drie groepen, met elk een eigen deelopdracht. De taak van Johan is om de resultaten van de groepen op elkaar af te stemmen en met elkaar te verbinden.
Elke architect krijgt ook de kans om zijn of haar persoonlijke visie op de nieuwe stad te geven. Hierbij wordt van alles uit de kast gehaald, zoals de Griekse oudheid en de berg Fuji.
Architect Rolf Ingenhout vertelt over de vogel Phoenix, die uit zijn eigen as verrees. Als hij is uitgepraat, krijgt hij een groot applaus. Bles schrijf dan het volgende:
“Voor het eerst klinkt er applaus na afloop van een vensterverhaal. Voor de vorm klapt Johan zachtjes mee. Instemming uitgerekend voor Ingenhout, denkt hij. Het verhaal dat je op voorhand van hem kon verwachten. Een sprookje, waarmee je alle kanten uit kunt. Hij kijkt weg van zijn vakgenoot, blikt naar de kobaltblauwe lucht en ziet daar zijn huis, zijn conceptie, het mooiste woonpand in de Randstad. Hij ziet alle details, buiten en binnen, zijn werkzolder, waar hij de trap afdaalt en daarna verschijnen Willemijn en Sophie. De zeespiegelstijging. Aan de hemel gaat het blauw over in het zwart, in het zwart nog geen sterren, daar ziet hij de stijging die dat allemaal wil verzwelgen…”
Lichtvoetige sfeer
‘Een stad van woorden’ behandelt een serieus onderwerp, maar door de gekozen vorm en de bespiegelingen van Johan, is de toon lichtvoetig en bij tijd en wijle humoristisch. De kleine verrassingen die her en der opspringen vervolmaken die sfeer. Als lezer krijg je de kans om mee te denken over ‘de ideale stad’ en vraag je je voortdurend af of de architecten tot een serieus ontwerp gaan komen. De bespiegeling van Johan op de ideale stad ga ik niet prijsgeven, maar deze maakt veel duidelijk en verklaart ook de titel van het boek.
Met ‘Een stad van woorden’ heeft Bles een prachtige roman geschreven: actueel, origineel van opzet, interessant, maar bovenal fijn om te lezen.
Recensie is geschreven door: Klaske Bakker
