-
Een na-oorlogse moord in mei 1945
0Al in de jaren zeventig waren Gerard Soeteman, mijn scenarioschrijver, en ik gestoten op de geheimzinnige moord op mr. H. de Boer, een paar weken na de bevrijding in mei 1945. Meer dan dertig jaar later werd deze onopgeloste moord het kernplot van onze film Zwartboek, waar de advocaat mr. De Boer verschijnt als ‘notaris Smaal’, gespeeld door Dolf de Vries. Zelfs de titel van de film refereert aan het spoorloos verdwenen befaamde ‘zwarte boekje’ of ‘zwarte cahier’, waarin mr. De Boer – naar men toen vermoedde – informatie had opgetekend, die een dubieus licht wierp op sommige leden van het Haagse verzet. Nu is er voor het eerst een zeer nauwkeurig onderzoek gedaan naar de achtergronden van deze moord en wel door Frits de Boer, de zoon van de vermoorde advocaat. Dit heeft een buitengewoon intrigerend – en spannend! – boek opgeleverd dat ik in één adem heb uitgelezen! Paul Verhoeven
-
Een nieuw Oolde
0In 1927 verscheen postuum Oud-Achterhoeksch boerenleven het geheele jaar rond van ‘meester’ (onderwijzer, streekhistoricus en volkskundige) Hendrik Willem Heuvel (1864-1926). Het bleek een meesterwerk te zijn, waarin Heuvel het plattelandsleven van zijn jeugd beschrijft, bezien door de ogen van een twaalfjarige jongen, van januari tot december. In 2020 verscheen een herziene en geannoteerde twaalfde uitgave van het werk met duizenden voetnoten, getiteld Oolde, mijn Oolde. In 2021 werd dit deel gevolgd door een tweede deel, Weg van Oolde, waarin Heuvel zijn ‘vormende jaren’ beschrijft, tussen zijn veertiende (1878) en zijn zevenentwintigste levensjaar (1891), het jaar van zijn huwelijk.
-
Een onwrikbaar geloof in zijn gelijk
0Rond Sal Tas, activist, politiek essayist en journalist, was het zelden stil. Hij had uitgesproken meningen die hij meestal op een dwingende manier verwoordde en die hem regelmatig tot een controversiële figuur maakten. Daarmee oogstte hij bewondering maar hij werd ook voor betweter uitgemaakt. In zijn jonge jaren was hij een radicaal linkse activist, op latere leeftijd maakte hij furore als tolk van de zwijgende meerderheid bij de TROS. Tas was in de jaren vijftig en zestig verslaggever en reisredacteur van dagblad Het Parool. Vanuit zijn standplaats Parijs verruimde hij het blikveld van zijn lezers met reportages over ontwikkelingen in Frankrijk, Afrika, Amerika en Zuidoost-Azië. Zijn politieke analyses en zijn radicale anticommunisme vielen ook bij een Amerikaans publiek in goede aarde en Amerikaanse organisaties en overheidsdiensten maakten graag gebruik van zijn diensten.
-
Eén oorlog, Twee verledens
0In ‘Eén oorlog, twee verledens’ vertelt Nina Bos het oorlogsverhaal van haar Oma en van haar Grootmoeder. Waar haar Oma opgroeide in Rotterdam-West en zo slachtoffer werd van het Vergeten Bombardement, de Hongerwinter en vele andere terreurdaden, was het gezin van haar Grootmoeder actief binnen de NSB. Zijzelf was actief bij de Bund Deutscher Mädel, ging naar de Reichsschule voor de Germaanse elite en moest aan het einde van de oorlog naar Hannover vluchten.
-
Een passie voor onverschilligheid
0Juliette Sauerwein wenst stoïcijns door het leven te gaan. Wat anderen daarvan vinden interesseert haar niet. Het waarom van deze houding is vooral aan de lezer, ze laat er weinig over los. Haar enigszins fatalistische houding brengt haar in het Rusland van Brezjnev waar ze vele jaren werkt als dagbladcorrespondent. Nadat een collega in opdracht van het Kremlin is vermoord besluit ze naar Nederland terug te keren.
-
Een schitterend ideaal
0Een sterk verlangen naar een socialistische en humanistische maatschappij, een geloof dat je dat ideaal nooit met geweld kunt bereiken en een algemeen vertrouwen in de effectiviteit van geweldloos verzet.
-
Een snoer van vrouwen
0Voor de meesten van die vrouwen hebben anderen de weg gekozen, maar velen van hen hebben (grotendeels) zelf hun weg kunnen kiezen. Sommigen hebben heel alledaagse, anderen hebben keuzes van wereldwijde betekenis gemaakt. Het waren heidinnen, jodinnen of moslima’s, of zij waren ariaans, oosters-orthodox, rooms-katholiek, protestants. Sommigen eindigden op de pijnbank of op het schavot, sommigen in het klooster, anderen gewoon op hun sterfbed – in een paleis of een huisje. Sommigen werden vermoord, anderen pleegden zelfmoord.
-
Een splinter in de ziel
0Omdat haar familie vlak na de oorlog werd beschuldigd van verraad, en Sofie daar na al die jaren nog steeds mee worstelt, gaat ze op zoek naar de waarheid. Wat gebeurde er werkelijk in 1943 toen Joodse onderduikers werden verraden? Waarom werd juist haar oma gestraft?
Werd de verzetsman Johannes Post wel op het landgoed in Ugchelen gearresteerd?Sofie ontdekt dat er een groot verschil bestaat tussen geschiedschrijving en wat nabestaanden vertellen, en hoe dichter ze bij de waarheid komt, hoe meer ze wordt tegengewerkt. Als ze uiteindelijk persoonlijk bedreigd wordt, is ze vastbesloten de waarheid boven water te halen en dringt ze steeds dieper door in een wereld van spionage, verraad en intriges.
-
EEN STAD VAN WOORDEN
0Klimaatverandering. Wat kan de opwarming van de aarde en de zeespiegelstijging voor ons betekenen? Loopt het westelijke deel van Nederland – zeg de Randstad plus Zeeland en Noord-Holland – kans om niet langer door duinen, dijken en andere zeeweringen beschermd te worden? Stel: Meer dan de helft van ons land wordt Noordzee, de nieuwe kustlijn loopt van Breda naar Amersfoort, de pessimisten zien ook Friesland, Groningen en Drenthe onder water verdwijnen. Wat kunnen we doen? Wie gaan er als eersten aan de slag?
-
Een strobloem voor de hond
0Een scooter schept de fietsende Luc met zijn hondje Vasja. Hij moet naar het ziekenhuis, zijn fietsmaatje blijft ongedeerd. Als Luc hersteld is van diverse breuken, krijgt hij last van oorsuizen, slapeloosheid en een angststoornis. Wietolie noch ontspanningsmuziek brengen hem rust; een angstremmer helpt wel.
Negen maanden na het ongeval overlijdt de zeventienjarige Vasja. Dankzij de angstremmer kan Luc het verlies van zijn oude gabbertje doorstaan. Hij twijfelt over het nemen van een ander hondje, maar zijn vrouw Ine dringt stevig aan. De komst van Lorca, een adoptiehondje uit Spanje, maakt de angstremmer overbodig.
Een strobloem voor de hond is een aangrijpend verhaal over verlies, hoop en genegenheid. Rake observaties en een eigen schrijfstijl zijn kenmerkend. De reeks gebeurtenissen lijkt niet op toeval te berusten.
-
Een studie over de slechtheid van de staat – deel I
0Betoogd wordt dat de verzorgingsstaat niet gemoderniseerd, maar afgeschaft moet worden; dat democratie geen neutrale procedure is, maar onlosmakelijk verbonden met sociaal-democratie; dat de overheid nooit iets kan bijdragen aan ‘het algemeen belang’; dat onderwijs, gezondheidszorg en de woningmarkt volledig geprivatiseerd en gedereguleerd moeten worden; en dat ‘samenbindende instituten’ als het koningshuis, de Europese Unie en de publieke omroep gevaarlijke trekken vertonen.
-
Een studie over de slechtheid van de staat – deel II kapitalisme en socialisme
0Hoewel het kapitalisme een slechte reputatie heeft, is het een systeem van vrijwillige samenwerking en ruil. Het geeft ondernemers het recht om consumenten op de beste, goedkoopste en klantvriendelijkste wijze te bedienen, waardoor het welzijn van gewone mensen continu en spectaculair stijgt. De wetenschappelijke argumenten tegen het kapitalisme (marktfalen, collectieve goederen, vraaguitval, ongelijkheid, etc.), zoals aangehaald door beroemde economen als Marx, Keynes en Piketty, blijken bij nadere beschouwing discutabel, eenzijdig en/of politiek gemotiveerd. Veelal gaat het om gelegenheidsargumenten van een bestuurlijke klasse die graag zelf aan de knoppen draait.